Tín ngưỡng chung quanh ta.
Thất sơn mầu nhiệm.
BỬU SƠN KỲ HƯƠNG.
Từ nửa đầu thế kỉ XIX, Ngài Đoàn minh Huyên (1807-1856) người làng Tòng sơn, sa đéc, Đồng tháp sáng lập Bửu Sơn Kỳ Hương vào cuối năm 1849 tại Cốc ông Đạo Kiến (nay là Tây An cổ tự, xã Long Kiến, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang).
Ngài Đoàn Minh Huyên đã truyền bá dưới hình thức sấm giảng một đạo Phật thân thiện và thế tục, phù hợp với cuộc sống nghèo khổ của những người nông dân khai phá đất hoang ở trong vùng đất mới miền nam. Trong khi chữa bệnh và viễn du liên miên, những hoạt động ấy của Ngài cũng đem lại cho Ngài một vai trò xã hội trong việc thành lập những thôn ấp mới.
Phật Thầy Tây An (vị Phât-Thầy an lành cho Miền Tây) là danh hiệu mà Ngài được tín đồ suy tôn, đã khuyến khích đồng bào sống theo tình thương Phật giáo, hướng dẫn họ thực hành đạo lý của Ngài về tu thân, coi trọng Tứ ân đối với Tổ tiên, Đất nước, Tam bảo và toàn thể Nhân loại. Thực hành giáo huấn của Ngài, mọi người sẽ đạt tới sự giải thoát sau cuộc tham dự vào Đại hội Long hoa trên Bửu Sơn ( núi báu tại Thất Sơn) để đón Minh Vương (Vua Sáng). Sự xuất hiện của Minh Vương sẽ chấm dứt thời đại hỗn loạn và bắt đầu một kỷ nguyên mới của sự hài hòa chuẩn bị bước tới Tây Phương của Phật A Di đà.
Bửu Sơn Kỳ Hương ( Bửu Sơn nghĩa là núi báu, Kỳ Hương nghĩa là mùi thơm lạ) còn là cái nôi về giáo lý cơ bản cho nhiều phong trào giáo phái nơi vùng biên giới của Nam Kỳ. Chẳng hạn, một số giáo phái kế thừa thực hành có bổ sung, những nguyên tắc từ tinh thần của Bửu Sơn Kỳ Hương làm nồng cốt tiêu biểu chính yếu xưng danh như:
- Tứ ân Hiếu nghĩa (do đức Bổn sư Ngô tự Lợi sáng lập vào tháng 5 năm 1867 tại Cù lao Ba (huyện An Phú, tỉnh An Giang ngày nay) (ngài còn có tên gọi khác là Ngô Viện, Cao Văn Do, Bảy Do, Năm Thiếp). Ngài sinh tại Mỏ Cày - Bến Tre, là sỹ phu Cần Vương, tham gia khởi nghĩa ở vùng Mỹ Tho - Tiền Giang,
Khi Ngài mất 1890 không có thủ lĩnh thay thế kế thừa đạo, mọi việc do các trò gánh vát và truyền giáo theo cụm.
Ngài trợ duyên và được pháp môn người cư sĩ Di đà vô vi suy tôn là Nam phương Tổ sư.
-Phật giáo Hòa hảo :
do đức giáo chủ Huỳnh phú Sổ sáng lập ngày 18 tháng 5 năm Kỷ Mão (tức ngày 04/7/1939), Ngài tổ chức lễ khai đạo tại tư gia, khi Ngài chưa tròn 20 tuổi. Ngài đã lấy tên ngôi làng Hòa Hảo - nơi mình sinh ra để đặt tên cho tôn giáo do mình sáng lập là “Phật giáo Hòa Hảo”. Sau đó, Ngài được tín đồ PGHH suy tôn là “Thầy tổ”, và được gọi “Đức Thầy”, "Đức Huỳnh Giáo chủ" sự hoằng pháp mở rộng lan tỏa khắp nơi cho đến ngày nay.v.v....
Bên cạnh đó cũng có 1 số chánh phái ra đời phổ cập đại chúng vẫn lấy tinh thần Bửu sơn kỳ hương làm nền tảng để bổ sung phương pháp thực hành và truyền thừa ẩn danh để tu...
Sưu tầm tư liệu tham khảo